De basiszekerheid bij mentaal patroon 1 is Autonomie: op de eigen vrijheid en individualiteit kun je altijd terug vallen. Je staat emotioneel min of meer los van de ander en zoekt van daaruit Relatie (om de verbinding vorm te geven). Deze uitdaging mag echter niet ten koste gaan van Autonomie! Teveel binding en te weinig relationele vrijheid prikkelen angst en afweer. Daarom zoek je Relatie met behoud van Autonomie.
Je stemt zoals een kameleon goed af op de omgeving om zelf veilig te blijven. J
e let eerst en vooral op de omgeving en kiest dan een bijpassende reactie. De uiterlijke (objectieve) aanpassing resulteert in een betrokken-afzijdige houding.
De situatie van patroon 1 is: “Ik ervaar mijzelf als een los deel van de omgeving, die ik wil leren kennen, daarbij kiezend met wie en hoe.” (individuele relatievorming)
Om te onthouden over patroon 1
- Onbewuste angst: angst voor autonomieverlies, angst om overspoeld te worden door de omgeving, angst voor kwetsing, dwang en manipulatie.
- Zekerheidsstreven (angstreductie): automatisch afstemmen op de ander, je in je gedrag aanpassen (uiterlijk, niet innerlijk) om de ander tevreden te stellen en van hem af te zijn.
- Optimale situatie: gelijkwaardig contact.
- Faalangst (bewust): angst om tekort te schieten in het contact; gedoe met de ander.
- Betrokken-afzijdige houding.
- Binnen+buiten: interne distantie gecombineerd met objectieve aanpassing
Interne gedachten
Bij patroon 1 is de eigen individualiteit en vrijheid het uitgangspunt (niet het streven zoals bij patroon 4). Van daaruit richt de persoon zich bewust en rationeel op contact en relaties: Hoe kan ik de ander bereiken? Ben ik daarin verantwoordelijk genoeg en wat doet de ander? Luister ik wel goed? Verloopt dit gesprek naar wens? Schiet ik niet tekort richting de ander? Schep ik geen verkeerde verwachtingen en veroorzaak ik geen gedoe? Hoe graag wil ik deze verbintenis eigenlijk en wat heb ik eraan? Is het contact interessant, en is de ander echt en oprecht? Hoever geef ik mij en hoe dichtbij laat ik de ander komen, zonder mijzelf te verliezen? Is het veilig voor mij en word ik niet gemanipuleerd? Zijn we gelijkwaardig of domineert de ander mij? Om dit soort vragen draait het bij patroon 1.
Gedistantieerd
Volgens de mentaliteitenleer is patroon 1 van binnen het meest gedistantieerd (detached). Het gevoel staat wat los van het verstand en kan een eigen weg gaan. De persoon staat weliswaar open voor de omgeving, die hij graag wil leren kennen, en houdt er een eigen gevoelswereld op na die de ander ontgaat (eiland-gevoel). Overgave aan de ander is problematisch. Emoties worden verpakt in woorden en taal is de brug naar het ideale contact. De ik-ander-koppeling bij patroon 1 kan worden getypeerd als ‘voor de ander vluchten om zichzelf te zijn’. D.w.z. om niet overruled te worden door de ander, blijf je gereserveerd.
“Ik lijk extravert, maar de betekent niet dat ik open ben. Het ontgaat de ander dat ik mij verberg. Ik toon gevoel en medeleven, maar niet mijn werkelijke gevoel. Mijn eigen bestaan houd ik gescheiden van mijn bestaan voor de ander.”
< Terug naar Leven vanuit je kernthema
> Check je patroon en kernthema
Geïnteresseerd? Neem vrijblijvend contact op.