Als de coach een cliënt uitdaagt, ontstaat verwarring die weer kan leiden tot verandering. Aan de hand van de soort verwarring kunt u als coach het kernthema (de mentaliteit) van de cliënt vaststellen en hem of haar vervolgens nog beter uitdagen! Zie bijgaand artikel, dat een toepassing is van de mentaliteitenleer op provocatief coachen. 
Artikel in Supervisie & Coaching (nr, 26 1-2009):
Vier soorten verwarring bij provocatief coachen (Van Veen en Verweij) (pdf)
Patroon 1
De cliënt toont een uiterlijk meegaande reactie, maar intern (niet zichtbaar voor de coach) ontstaat relationele verwarring: Wil ik wel of geen contact met deze coach? Hoe kan ik het contact nog zelf regelen? Is dit nog wel gelijkwaardig? Die relationele verwarring kan op twee manieren blijken: betrokken meegaan óf oppervlakkig meegaan, afweren, tegenvragen stellen. Van binnen wil de cliënt distantie behouden. De coach kan verder uitdagen op het kernthema Autonomie & Verbinding.
Patroon 2
De cliënt reageert vanuit overweging en gaat zichtbaar in zijn hoofd processen. Bij hem ontstaat verstandelijke verwarring: rationele onbegrip over de chaos die de coach expres oproept. Die rationele verwarring kan in het gedrag op twee manieren blijken: de cliënt gaat meedenken met de coach (coöperatief) óf de provocaties buitensluiten (‘dit heeft geen nut’). Van binnen wil de cliënt de provocaties kunnen inpassen in zijn verstand en gevoel. Hij wil desnoods zíjn ordening en moraliteit opleggen aan de coach. De coach kan nu verder uitdagen op het kernthema Ordening & Spontaniteit.
Patroon 3
De cliënt reageert kritisch-aanpassend. Bij hem ontstaat zichtbare emotionele verwarring en hij zoekt (wanhopig) naar argumenten om de emotie de baas te blijven. De emotionele verwarring kan in de reacties zowel blijken uit meevoelen, meepraten en meelachen met de coach als uit afweren en eigenwijs zijn. Ja maar…! Van binnen voelt de cliënt emotionele druk: Hoe red ik mij hieruit? Hoe houd ik het vol? Sta ik er soms helemaal alleen voor? De coach kan verder uitdagen op het kernthema Samen & Alleen.
Patroon 4
De cliënt toont uiterlijke zelfhandhaving en wil eigenlijk niet onder doen voor de coach. Provocaties geven hem echter existentiële verwarring over de eigen ‘status’: Ben ik het wel waard? Val ik soms door de mand en word ik ontmaskerd? Wordt mijn imago doorgeprikt? De existentiële verwarring kan uit twee gedragingen blijken: de benadering van de coach adopteren als ‘geweldig’ of negeren en krachtig afwijzen (opstappen). Van binnen roepen de provocaties emotioneel zelfbehoud op: Hoe blijf ik krachtig genoeg? Hoe kan ik het voor mijzelf gebruiken? De coach kan nu verder uitdagen op het kernthema Kracht & Kwetsbaarheid.
Ontstaat bij een cliënt verwarringstrance, dan stopt de coach met uitdagen maar geeft congruente boodschappen.
> Artikel Kwetsbaarheid maakt onzeker. Waarom? (P. van Veen, 2018)
> Naar boven
> Terug
> Naar de vier kernthema’s
Geïnteresseerd? Neem vrijblijvend contact op.